MicrobeSpotter revolutionizes UTI treatment with faster diagnosis and reduced antibiotic use

[Article in English below]

14 maart 2025

Leuven, 14 februari 2025 - In de toekomst kunnen huisartsen een urineweginfectie snel en ter plaatse vaststellen, zonder tussenkomst van een klinisch labo. Dat is te danken aan de MicrobeSpotter, een revolutionair diagnostisch platform dat ontwikkeld wordt door een consortium van KU Leuven, VIB, imec en hardware-ontwikkelaar Comate. Het doel is om sneller en nauwkeuriger te bepalen welke behandeling nodig is en onnodig antibioticagebruik te minderen. De provincie Vlaams-Brabant investeert 150.000 euro om de AI-gedreven technologie verder te ontwikkelen. Hiermee worden de eerste stappen gezet naar een vermarktbaar product.

Blaasontstekingen zijn een van de meest voorkomende infecties, maar de diagnose duurt vaak dágen. In België krijgt jaarlijks ongeveer 3 tot 5% van de vrouwen ermee te maken, wat neerkomt op 340.000 tot 570.000 gevallen per jaar. Dat betekent dat er bijna elke minuut een vrouw in België een blaasontsteking oploopt. De infectie is niet alleen vervelend, maar kan ook bijzonder pijnlijk zijn, zeker bij een verkeerde behandeling. Door de trage en dure urinestaal-analyses in een extern klinisch labo, wordt vaak preventief antibiotica voorgeschreven.

Prof Dr. Jan Verbakel, huisarts en onderzoeker aan KU Leuven, benadrukt het belang van snellere diagnostiek: “Huisartsen worden nu vaak gedwongen om antibiotica voor te schrijven zonder te weten welke bacterie de infectie veroorzaakt, en of het voorgeschreven middel effectief zal zijn. Dit draagt bij aan antibioticaresistentie, een van de grootste bedreigingen voor de volksgezondheid. Met innovatieve point-of-care tests zoals de MicrobeSpotter kunnen we dit doorbreken: sneller en gerichter behandelen en onnodig antibioticagebruik drastisch verminderen."

97% snellere analyse dankzij AI

De MicrobeSpotter is het resultaat van een samenwerking tussen Comate, KU Leuven, VIB en imec. De partners bundelden hun expertise in respectievelijk productontwikkeling, microbiologie, urineweginfecties en innovatieve microscopie om deze innovatieve test te realiseren. Met de steun van 150.000 euro van de provincie Vlaams-Brabant kan de technologie verder ontwikkeld worden.

Sander Van den dries, zaakvoerder bij Comate: “De huidige aanpak van blaasontstekingen is inefficiënt en kost de samenleving miljarden euro’s door trage laboanalyses en de overconsumptie van antibiotica. Momenteel duurt het gemiddeld 48 uur om de aard van de infectie vast te stellen via een labo. Het doel van MicrobeSpotter is om de analysetijd te verkorten tot slechts twee uur, dankzij directe bacterie-detectie op celniveau. Dat is een tijdswinst van 97%.”

Het success van MicrobeSpotter zou een ware revolutie betekenen in de diagnostiek.

"Door slimme microscopie te combineren met AI, krijgen we snel en efficiënt gedetailleerde inzicht in de infectie. Met nieuwe compacte chip-gebaseerde microscopie en gebruiksvriendelijke cartridges, kunnen we met een minimale hoeveelheid urinestaal in korte tijd bepalen welk antibioticum nodig is.”, ​ vertelt Sander Van den dries.

Brede toepassingen in de toekomst

De MicrobeSpotter heeft het potentieel om meer te doen dan alleen blaasontstekingen te diagnosticeren. In de toekomst kan de technologie worden ingezet voor de diagnose van andere infecties bij mens en dier, en mogelijk zelfs in de landbouw- en voedingssector.

Bovendien is de test een duurzaam alternatief voor klassieke laboratoriumdiagnostiek, doordat er minder materiaal nodig is. Met de opmars van point-of-care testing worden meer laboratoriumtests nu door de artsen en verpleegkundigen zelf uitgevoerd, zonder tussenkomst van een extern klinisch labo.

De provincie Vlaams-Brabant investeert in de effectieve ontwikkeling van het project omdat het mee bijdraagt aan de positie van de regio als koploper in innovatieve en snelle diagnostiek.

“De provincie gelooft in dit project en ondersteunt de MicrobeSpotter met een innovatiesubsidie. Dit project heeft ons overtuigd omdat het hier gaat om een grensverleggende technologische innovatie die het welzijn van de Vlaams-Brabander zal verbeteren. Onze regio is sterk in medische technologie en met onze steun willen we bijdragen aan een betere en snellere diagnostiek. We verwachten een veelbelovende toekomst voor dit project. Op termijn zou deze technologie ingezet kunnen worden voor andere toepassingen in de gezondheidssector,” zegt Gunther Coppens, gedeputeerde voor economie.

Lees het artikel op HLN

Lees het artikel op MadeIn Vlaams-Brabant

March 14, 2025

Leuven, February 14, 2025 – In the near future, general practitioners may be able to diagnose a urinary tract infection (UTI) quickly and on-site, without the need for an external laboratory. This is thanks to MicrobeSpotter, a revolutionary diagnostic platform being developed by a consortium of KU Leuven, VIB, imec, and hardware developer Comate. The goal is to determine the right treatment faster and more accurately while reducing unnecessary antibiotic use. The province of Vlaams-Brabant is investing €150,000 to further develop this AI-driven technology, taking the first steps toward a market-ready product.

UTIs are one of the most common infections, yet diagnosis often takes days. In Belgium alone, 3 to 5% of women suffer from a UTI each year, amounting to 340,000 to 570,000 cases annually—that’s almost one woman per minute. Beyond being uncomfortable, UTIs can be extremely painful, especially if incorrectly treated. Due to slow and costly lab analyses, doctors often prescribe antibiotics preventively, even before knowing which bacteria are responsible.

Prof. Dr. Jan Verbakel, general practitioner and researcher at KU Leuven, emphasizes the need for faster diagnostics:
"Doctors are often forced to prescribe antibiotics without knowing which bacteria are causing the infection or whether the prescribed medication will be effective. This contributes to antibiotic resistance, one of the greatest public health threats. With innovative point-of-care tests like MicrobeSpotter, we can change this: treat faster and more precisely, and drastically reduce unnecessary antibiotic use."

97% faster analysis thanks to AI

MicrobeSpotter is the result of a collaboration between Comate, KU Leuven, VIB, and imec. The partners combined their expertise in product development, microbiology, UTIs, and innovative microscopy to create this test. With €150,000 support from the province of Vlaams-Brabant, the technology can be further developed.

Sander Van den Dries, CEO of Comate:
"The current approach to UTIs is inefficient and costs society billions of euros due to slow lab analyses and excessive antibiotic use. Right now, it takes an average of 48 hours to determine the nature of an infection via a lab. The goal of MicrobeSpotter is to reduce analysis time to just two hours, using direct bacterial detection at the cellular level—a 97% time reduction."

A breakthrough in diagnostics

"By combining advanced microscopy with AI, we obtain fast and detailed insights into the infection. With a compact, chip-based microscope and user-friendly cartridges, we can analyze a small urine sample and quickly determine which antibiotic is needed," Van den Dries explains.

Broader applications in the future

MicrobeSpotter has the potential to diagnose more than just UTIs. In the future, this technology could be used for detecting other infections in humans, animals, and even in agriculture and the food sector.

Additionally, the test represents a sustainable alternative to traditional laboratory diagnostics, as less material is required. With the rise of point-of-care testing, more laboratory tests can now be performed by doctors and nurses without the need for an external clinical lab.

The province of Vlaams-Brabant is investing in this project because it reinforces the region’s position as a leader in innovative and rapid diagnostics.

"The province believes in this project and is supporting MicrobeSpotter with an innovation grant. We were convinced by its groundbreaking technological innovation that will improve the well-being of people in Vlaams-Brabant. Our region is strong in medical technology, and with our support, we aim to contribute to better and faster diagnostics. We see a promising future for this project. In the long run, this technology could be applied to other areas of the healthcare sector," says Gunther Coppens, Provincial Deputy for Economy.