'Als diamantreuzen hun businessmodel niet aanpassen, zit hun tijd erop'

De diamantbusiness staat bekend als een moeilijk ontwarbaar kluwen waarin producenten, handelaars, slijpers, juweliers en andere spelers in de bevoorradingsketen een deel van de koek eisen. Dat steentjes in dat hele productieproces via eenvoudige papieren wikkels of in enveloppes van hand tot hand gaan, maakt het risico op gesjoemel alleen maar groter.

Het jonge Antwerpse diamantbedrijf HB Antwerp ontwikkelde een nieuwe methode die meer duidelijkheid moet bieden. Samen met Comate, het Leuvense ingenieursbedrijf waarin ook Marc Coucke investeert, bedacht het bedrijf hoogtechnologische minikluisjes waarin diamanten veilig worden opgeslagen. De metalen capsules slaan alle cruciale informatie op over de weg die de stenen al hebben afgelegd.

HB Antwerp, dat via een deal met het Canadese mijnbouwbedrijf Lucara Diamond exclusief toegang heeft tot een mijn in Botswana, sloot eerder al een partnership met Microsoft voor de verificatie van de stenen die daar worden ontgonnen. Alle data over het traject van de diamanten worden opgeslagen op een blockchain.

‘Met de capsules kan je als eigenaar nagenoeg live je diamant tracken’, zeggen de mede-oprichters van HB Antwerp Shai de Toledo en Rafael Papismedov. ‘Alleen wie toestemming heeft, kan de capsule openen en krijgt inzage in alle informatie. Die gaat ver. Via het internet der dingen wordt bijvoorbeeld geregistreerd waar in de mijn de diamant exact werd gevonden.’

Antwerpse outsider

HB Antwerp, dat iets meer dan twee jaar geleden werd opgericht, profileert zich als een outsider die de diamantindustrie wil wakker schudden. Dat doet het bedrijf niet alleen door de volledige productieketen te beheren van het delven tot het slijpen, maar ook door zijn knowhow buiten Antwerpen te exporteren.

De groep leidt momenteel studenten uit Botswana op, zodat ze in hun thuisland aan de slag kunnen als robotoperator of designer. Dat moet HB Antwerp ook de mogelijkheid geven in Afrika een compleet ecosysteem uit te bouwen waar de lokale gemeenschap van profiteert, zegt Papismedov.

‘Doorgaans eindigt voor veel landen het verhaal als de diamant uit de mijn is gehaald. Van de opbrengsten uit de rest van de diamanthandel zien gemeenschappen doorgaans niets terug. Wij vinden dat zij net de belangrijkste begunstigden moeten worden. Doordat we heel wat tussenstappen kunnen wegwerken door de controle van de hele productieketen kan een groter deel van de taart worden verdeeld onder de lokale bevolking.’

Niet dat HB Antwerp aan filantropie doet. De groep krijgt commissies betaald op bijvoorbeeld de analyse en de verwerking van diamanten en groeit razendsnel. HB Antwerp klokte vorig jaar af op een omzet van net geen 230 miljoen dollar en een brutobedrijfskasstroom van 11,2 miljoen dollar.

Het model van HB Antwerp slaat aan. In de marge van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties schoof de president van Botswana de samenwerking met HB Antwerp naar voor als een model voor andere Afrikaanse landen. Ook in eerdere onderhandelingen met de diamantreus De Beers had de overheid van Botswana het voorbeeld van HB Antwerp aangehaald om druk te zetten op de tegenpartij.

‘De diamantreuzen zullen hun businessmodel moeten aanpassen om niet voorbijgestreefd te raken’, zegt Shai de Toledo. ‘Niet alleen overheden willen dat de manier van werken in de industrie verandert, ook de bevolking en consumenten willen het.’